Geschiedenis van het Kadaster

Het Kadaster is opgericht in 1832 en bestaat dus al bijna 2 eeuwen. In al die jaren is er veel veranderd. Het Kadaster begon met landmeten onder invloed van Napoleon en groeide uit tot het zelfstandig bestuursorgaan dat het nu is. 

Wat zijn onze belangrijkste historische mijlpalen?

In de vele jaren van het bestaan van het Kadaster is er veel veranderd. Op deze pagina staat een overzicht van alle mijlpalen in de geschiedenis sinds het begin van de 19de eeuw tot nu.

Ga naar de pagina Mijlpalen

De geschiedenis van de topografie

Sinds 1815 verzamelt en ontsluit de Nederlandse overheid geografische informatie. Dat is informatie over bijvoorbeeld de ligging van wegen, water, bebouwing en landbouwgrond.

Lees meer over de geschiedenis van de topografie

Geschiedenis van de ruilverkaveling

Begin vorige eeuw was eigendom in de land- en tuinbouw sterk versnipperd. Na het succes van de eerste grondruil in 1916 op Ameland, kwam in 1924 de eerste ruilverkavelingswet tot stand.

Lees meer over de geschiedenis van de ruilverkaveling

Meetpunten uit het verleden in beeld

In 1885 startte de Rijksdriehoeksmeting (RD). Voor deze meting zijn stenen gebruikt met daarin ‘RD’ gegraveerd. Sommige zijn nog steeds in gebruik voor het controleren van GPS-apparatuur.

Ga naar de pagina RD-stenen

Het Kadaster in de Tweede Wereldoorlog

De oorlogsjaren hadden ook voor het Kadaster grote gevolgen, bijvoorbeeld door verwoesting, razzia's, honger, ingevorderde fietsen en gebrek aan kolen en papier. Hoe verging het het Kadaster?

Lees meer over het Kadaster in de Tweede Wereldoorlog

Vraag en antwoord

In 1810 wordt Nederland ingelijfd bij Frankrijk, met als gevolg dat de grondbelasting wordt ingevoerd. Voor die belasting wordt gestart met opmeten, schatten en tenaamstelling van grondeigendom. Daarmee begint de opbouw van het Kadaster. 

Sinds 1832 bestaat het Kadaster officieel. 6 jaar later worden het Kadaster en de hypotheekbewaring (openbare registers) samengevoegd. 

Al vrij snel na de invoering van het Kadaster blijkt dat de kwaliteit van de kadastrale kaarten niet goed is en dat de kaarten van gemeenten niet op elkaar aansluiten. Vanaf 1885 wordt daarom een landelijk Rijksdriehoeksnet opgebouwd. Dit is nodig om de kwaliteit van het kaartmateriaal te verbeteren en op peil te houden. 

Wilt u meer lezen over de geschiedenis van het Kadaster? Bekijk dan het overzicht op de pagina Mijlpalen in de geschiedenis.

De naam Kadaster komt van het Franse ‘Cadastre’ en het Latijnse ‘Catastrum’. Die laatste term zou kunnen komen van het Byzantijns-Griekse ‘Katastichon’. Dat betekent lijst, en is afgeleid van ‘Kata’(van boven naar beneden) en ‘Stichos’ (rij, gelid). Een andere verklaring is dat het afstamt van het Latijnse ‘Capistratum’. Dat is een Romeinse belasting gebaseerd op het bezit van onroerend goed. 

Veel objecten, documenten en boekwerken zijn bewaard gebleven in ons Kadaster Bedrijfsmuseum. Wij laten u graag zien hoe het Kadaster in vroegere tijden werkte. U kunt ons museum op afspraak bezoeken op werkdagen tussen 9.00 en 17.00 uur.

  • Het bezoekadres is Mr. E.N. van Kleffenstraat 8, 6842 CV Arnhem

Wilt u het museum bezoeken of wilt u meer informatie? Vult u dan het contactformulier in. Wij nemen dan zo spoedig mogelijk contact met u op. Wij gebruiken uw gegevens alleen om uw verzoek in behandeling te nemen.

U kunt het Kadaster Bedrijfsmuseum op afspraak bezoeken. Het bezoekadres is Mr. E.N. van Kleffenstraat 8, 6842 CV Arnhem.

Wilt u meer informatie of een afspraak maken? Vult u dan het contactformulier in.

Bel met de klantenservice. Dit kan op werkdagen tussen 9.00 tot 17.00 uur op telefoonnummer 088 - 183 22 00. Of stel uw vraag via het contactformulier.