Steeds meer windmolens in Nederland
Windmolens zijn een belangrijke manier om duurzame energie op te wekken. Maar hun geluid en schaduw geven ook overlast. Hoeveel staan in er Nederland, hoe groot zijn ze en waar staan ze? Martin Tillema, expert energietransitie bij het Kadaster, deed onderzoek.
Dit valt op in het onderzoek
- Tussen 2016 en 2024 nam het aantal windmolens met meer dan de helft toe: van 2.200 naar 3.553.
- Sinds 2020 zijn er ook molens van meer dan 200 meter hoog. Die staan vaak bij elkaar in windparken en langs de kust.
- De meeste windmolens staan op meer dan 1 kilometer afstand van de bebouwde kom en meer dan 2 kilometer van beschermde natuur.
Meer dan 3.550 windmolens op land
- Eind 2024 stonden er 3.553 windmolens op land in Nederland. In 2016 waren dat er nog ongeveer 2.200.
- Tot 2019 waren de meeste windmolens tussen de 50 en 150 meter hoog. Er waren er slechts 5 hoger dan 200 meter. Daarna kwamen er meer van die hogere windmolens bij. Eind 2024 waren iets meer dan 400 windmolens groter dan 200 meter.
- Vanaf 2020 neemt ook het aantal kleine windmolens onder de 50 meter fors toe. Dit kan komen doordat deze kleine categorie geplaatst kan worden met een veel lichtere vergunningsprocedure. Ze staan vooral in Noord-Nederland.
- Tussen 2023 en 2024 zijn er, op de windmolens tot 50 meter na, nagenoeg dezelfde aantallen windmolens: 2500 windmolens.
- Tussen 2018 en 2019 nam het totale aantal windmolens af. Vooral in gemeenten als Noordoostpolder (60) en Rotterdam (27) verdwenen een aantal kleinere windmolens. Deze oudere windmolens werden vaak vervangen door grotere met meer vermogen.
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 1
De meeste windmolens staan in Flevoland, de minste in Utrecht en Limburg
- De meeste windmolens staan in het Noorden: 728 in Flevoland, 681 in Groningen en 631 Friesland. Het aantal windmolens in Flevoland is sinds 2022 wel iets afgenomen. Dit komt doordat vooral veel kleinere windmolens de laatste jaren vaker werden afgebroken en vervangen door grote exemplaren met meer vermogen.
- De kleinste windmolens tot 50 meter staan vooral in Groningen, Friesland en Overijssel. De grootste windmolens boven de 200 meter staan vooral in Flevoland en Groningen.
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 2
Vooral grote windmolens in windparken en langs de kust
- Grote windmolens staan vaak bij elkaar in windparken. Vooral in Zeewolde: 320. En verder op de grens van Groningen en Drenthe, de Eemshaven en in de gemeenten Sùdwest-Fryslân en Hollands Kroon.
- Ook langs de IJsselmeerkust, zowel langs de afsluitdijk als in de Noordoostpolder, staan veel windmolens, van alle formaten.
- In Groningen en Friesland staan veel kleine windmolens bij boerderijen.
- In sommige delen van Drenthe, Overijssel, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg staan bijna geen windmolens.
- In 171 Nederlandse gemeenten staan helemaal geen windmolens.
Figuur 3. Aantal windmolens op land
Bron: Kadaster
Meeste windmolens op meer dan 1 kilometer van de bebouwde kom
- 63% van de windmolens staat meer dan 1 kilometer van de bebouwde kom.
- Bijna 1.300 windmolens staan op minstens 2 kilometer afstand en bijna 1.000 windmolens staan tussen 1 en 2 kilometer van de bebouwde kom.
- 150 windmolens staan binnen de bebouwde kom. Nog eens ruim 150 windmolens staan binnen 250 meter van de bebouwde kom.
- Gemeenten met veel windmolens in de bebouwde kom zijn Amsterdam (20) en Waadhoeke (13)
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 4
Meeste windmolens staan ver buiten beschermde natuurgebieden.
- Van de ruim 3.550 windmolens op land in Nederland staan 2.237 (63%) op meer dan 2 kilometer van Natura 2000-gebieden. Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden.
- 382 windmolens staan dichtbij of zelfs in een Natura 2000-gebied. Vaak zijn dit windmolens bij of in het IJsselmeermolens. Het gehele IJsselmeer is, net als bijna alle binnenwateren, Natura 2000-gebied.
Figuur 5. Aantal windmolens per hoogteklasse, uitgesplitst naar afstand tot Natura 2000-gebieden
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 5
Windmolens en zonneparken meestal niet dichtbij elkaar
- Windmolens staan in Nederland meestal niet in de buurt van plekken waar veel zonnepanelen bij elkaar staan (zonneparken). Verder onderzoek is nodig om vast te stellen of dit bijvoorbeeld komt doordat de schaduw van windmolens de opbrengst van zonnepanelen negatief kan beïnvloeden.
- Bijna 2.500 windmolens staan op meer dan 2 kilometer afstand van een zonnepark. Slechts 300 windmolens staan op minder dan 500 meter afstand.
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 6
Over dit onderzoek
- Met de populaire term windmolens bedoelen we in dit onderzoek alleen de windmolens die energie opwekken. De technische term voor deze molens is windturbines.
- De gegevens over windmolens halen we uit de registratie van luchtvaartobstakels door het Kadaster. Daarin staan hoge objecten, waaronder windmolens. We kijken daarbij naar de locatie en hoogte ( inclusief wieken) van deze windmolens.
- We rekenen alle windmolens op land mee, inclusief binnenwater zoals het IJsselmeer.
- De gegevens over zonneparken halen we uit de Basisregistratie Topografie van het Kadaster. Daarin staan alleen we zonneparken groter dan 1.000m².
Meer informatie
- Dit onderzoek is geschreven door Martin Tillema, expert energietransitie bij het Kadaster. Wilt u meer weten? Neem dan contact op via de pagina Martin Tillema, expert energietransitie.
- Weten welke onderzoeken het Kadaster binnenkort publiceert? Dat vindt u op de publicatieplanning.
- Andere onderzoeken van het Kadaster over energietransitie vindt u op de pagina Onderzoeken.
- Lees meer over de energietransitie op de pagina Energietransitie.