Minder woningtransacties in 2023
Het aantal koopwoningen verdubbelde de afgelopen 40 jaar. Hiermee steeg ook het aantal woningtransacties. Deze stijgende lijn is niet vanzelfsprekend. De overheid en de economie hebben een belangrijke invloed op die verhouding. We onderzochten het.
Woningvoorraad en woningtransacties tot nu toe
- Eind jaren tachtig bestond de woningvoorraad uit 2,3 miljoen koopwoningen. In het 2e kwartaal van 2023 was dat het dubbele: 4,6 miljoen. De belangrijkste reden voor de stijging is dat de overheidsregels voor nieuwbouw steeds meer ruimte gaven aan de groeiende vraag naar koopwoningen.
- Tot halverwege de jaren 70 bepaalde de overheid zelf hoeveel en welk type woningen er gebouwd moesten worden voor huur en koop. Dit aanbod sloot niet altijd aan op wat woningzoekenden wilden. In de jaren 70 en 80 werd duidelijk dat steeds meer mensen wilden kopen. De overheid is toen de nieuwbouw van koopwoningen gaan stimuleren en gaf bouwers ook meer ruimte om op die vraag in te spelen.
- Dit leidde in de jaren 90 tot veel nieuwbouw en transacties. Een woning kopen was ook gunstig door andere redenen: de rente daalde, de koopkracht nam toe. Ook kwamen er nieuwe hypotheeksoorten: de tweeverdienershypotheek en aflossingsvrije hypotheek.
In 2023 weinig woningen verkocht
De verhouding tussen het aantal transacties en de woningvoorraad zegt iets over hoe vraag en aanbod bij elkaar aansluiten. In de jaren 80 lag de verhouding boven het gemiddelde van meerdere jaren.
Na het begin van de kredietcrisis in 2008 daalde de verhouding tot onder het gemiddelde, doordat er zeer weinig woningen werden gekocht. Na afloop van de crisis steeg het aantal verkopen en piekte het percentage in 2014. Dat kwam niet alleen doordat de economie aantrok. Ook kochten kopers die tijdens de crisis hun aankoop hadden uitgesteld alsnog een woning.
Sinds 2021 nam het percentage weer af. Deels door de hoge aantallen aankopen de jaren ervoor, deels als gevolg van de forse prijsstijgingen op de woningmarkt. In het tweede kwartaal van 2023 lag de verhouding ver onder het gemiddelde.
Kijkend naar de trends zullen er op z’n vroegst in 2024 weer meer woningen uit de koopwoningvoorraad worden gekocht dan gemiddeld.
Over het onderzoek
Dit onderzoek is gedaan door onderzoekers Paul de Vries en Jorian Lamberink van het Kadaster. Het artikel verscheen ook op de website van ESB, het vakblad voor economen.
Wilt u meer weten over de woningmarkt?
- Onze woningmarktexpert kan u meer vertellen. Meer informatie en contactgegevens op de pagina Paul de Vries, woningmarktexpert.
- Iedere maand publiceren wij cijfers over onder andere woningverkopen in ons Vastgoed Dashboard. In dit dashboard vindt u grafieken en tabellen voor heel Nederland en per provincie. Ga naar het Vastgoed Dashboard.
- Bekijk ieder kwartaal de belangrijkste cijfers en ontwikkelingen op de pagina Kwartaalberichten woningmarkt.
- Wilt u het Kwartaalbericht woningmarkt per mail ontvangen? Schrijf u dan in via het aanmeldformulier.