Kwartaalbericht agrarische grondmarkt 2022-4

Ga naar provincies

Ga naar landelijk overzicht

Thema: Grondprijzen van natuurgrond

Momenteel wordt veel gesproken over extensivering van landbouwgrond. 'Landschapsgrond' is een nieuwe vorm van grondgebruik die tussen natuur en landbouw in ligt. Dit nieuwe begrip is in het coalitie-akkoord opgenomen. Extensivering van landbouwgrond leidt tot een lagere waardering van de grond. Samen met Wageningen Economic Research onderzocht het Kadaster de prijsontwikkeling van natuurgrond in de periode 2012 tot en met 2022. Dit onderzoek geeft inzicht in de huidige waardering van natuurgrond.  

Grondprijzen natuur lopen uiteen

De grondprijzen van verschillende soorten natuur in Nederland lopen uiteen. Deze prijsverschillen hebben te maken met de mogelijke inkomsten uit de grond. Zo was de prijs van bosgrond in de periode 2012-2022, gemiddeld 17.800 euro per hectare. Natuurlijk grasland (dat is grasland waarop ook agrarisch medegebruik mogelijk is) 35.300 euro per hectare. 

Grondprijs bosgrond sterk gestegen

Het onderzoek laat verder zien dat de prijs van bosgrond van 2012 tot en met 2022 met 46% steeg. De grootste prijsstijging vond plaats in 2022. Als we rekening houden met de inflatie, dan is de reële prijs van bosgrond in die periode met 12% gestegen. Dat betekent dat de prijs van bosgrond de afgelopen 10 jaar dus sneller steeg dan de consumentenprijzen.

Wilt u meer weten? Lees het volledige onderzoek in de themabijlage.

Lees de themabijlage

Kwartaalbericht 4e kwartaal van 2022

Landelijk overzicht

De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is in het 4e kwartaal van 2022 met 2,5% gestegen ten opzichte van het 3e kwartaal: van € 75.200 naar € 77.100 per ha (figuur 1). Over heel 2022 is de grondprijs uitgekomen op € 73.400 per ha, 5,8% hoger dan in 2021 (€ 69.400 per ha).

Prijzen van bouwland en grasland

De gemiddelde prijs van bouwland steeg in het 4e kwartaal van 2022 met ruim 3% naar € 88.900 per ha (figuur 1). Over heel 2022 ligt de gemiddelde grondprijs van bouwland op € 84.500 per ha, 7,6% boven de prijs in 2021 (€ 78.500 per ha).

De gemiddelde prijs van grasland nam in het 4e kwartaal van 2022 met ruim 3% toe tot € 69.200 per ha (figuur 1). Over heel 2022 noteert grasland een gemiddelde prijs van € 66.200 per ha, 4,7% meer dan in 2021 (€ 63.200 per ha).

De gemiddelde prijs van snijmaisland is in het 4e kwartaal van 2022 met ruim 7% gedaald tot € 74.600 per ha. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar is wel onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.

Deze grafiek toont de agrarische grondprijzen van grasland, bouwland en grasland, bouwland en snijmais samen- voor 2022-Q4. De x-as toont de meest recente 12 kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en de stapgrootte 10.000 hectare. Bouwland ligt in 2022-Q4 op 88.900 euro per hectare, grasland op 69.200 euro per hectare en het totale gemiddelde op 77.100 euro per hectare. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 1 Agrarische grondprijs (euro/ha) naar grondgebruik
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 1

Grondmobiliteit

In het 4e kwartaal van 2022 is 11.000 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2), 1.400 ha (15%) meer dan in hetzelfde kwartaal van 2021. In heel 2022 is 30.800 ha grond verhandeld. Dat is 6% minder dan in 2021, toen 32.700 ha werd overgedragen.

De relatieve grondmobiliteit – de verhandelde oppervlakte afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – kwam in 2022 uit op 1,71% tegen 1,81% in 2021.

Deze grafiek toont de grondmobiliteit - de verhandelde oppervlakte - voor 2022-Q4 in geheel Nederland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondmobiliteit, de ondergrens is 0 hectare, de bovengrens 14.000 hectare en de stapgrootte 2.000 hectare. Het vierde kwartaal geeft telkens de hoogste mobiliteit. Het derde kwartaal de laagste. De mobiliteit lag in het vierde kwartaal op 11.035 hectare. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.
Figuur 2 Mobiliteit (ha) landbouwgrond per kwartaal
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 2

Provinciaal overzicht

Grondprijzen

In kaart 1 zijn de provinciale agrarische grondprijzen in het meest recente kwartaal opgenomen; figuren 3 tot en met 6 geven de ontwikkeling van de prijzen in de afgelopen twaalf kwartalen weer. De prijzen zijn berekend als het voortschrijdend gemiddelde over vier kwartalen.

De gemiddelde agrarische grondprijs loopt in het 4e kwartaal van 2022 uiteen van € 56.800 in Fryslân tot € 153.800 per ha in Flevoland (kaart 1). In de overige provincies varieert de grondprijs in het 4e kwartaal van 2022 tussen € 65.800 (Gelderland) en € 85.200 per ha (Zeeland).

Deze kaart toont de agrarische grondprijzen per provincie van 2022-Q4. De grondprijzen zijn berekend op basis van de transacties van de periode 2022-Q1 tot en met 2022-Q4. De legenda toont in blauwtinten de grondprijs, met als ondergrens “0 tot 50.000 euro per hectare” en als bovengrens “150.000 en hoger euro per hectare”. In Friesland is de gemiddelde prijs het laagst met 56.800 euro per hectare. Flevoland heeft met een gemiddelde prijs van 153.800 euro per hectare de hoogste prijs. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Kaart 1 Agrarische grondprijs naar provincie, 4e kwartaal 2022
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van kaart 1

  • In de provincie Drenthe is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal van 2022 met 4% toegenomen, terwijl die in Groningen en Fryslân nagenoeg gelijk is gebleven (figuur 3). 
  • In de provincies Flevoland en Overijssel is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal van 2022 met respectievelijk 4% en 3% gestegen, terwijl die in Gelderland met 3% is gedaald (figuur 4).
  • In de provincie Utrecht is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal van 2022 met 5% gestegen. In Zuid-Holland daalde de grondprijs met 2%, en in Noord-Holland bleef de grondprijs gelijk (figuur 5).
  • In de provincies Zeeland, Limburg en Noord-Brabant is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal van 2022 gestegen, met respectievelijk 8%, 6% en 2% (figuur 6)..

Grondprijsontwikkeling Groningen, Fryslân en Drenthe

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. In de provincie Groningen bleef de gemiddelde grondprijs in het laatste kwartaal nagenoeg gelijk aan het voorgaande kwartaal. In Friesland en Drenthe is de gemiddelde grondprijs iets gestegen. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 3 Grondprijsontwikkeling provincies Groningen, Fryslân en Drenthe
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 3

Grondprijsontwikkeling Overijssel, Flevoland en Gelderland

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 50.000 euro per hectare en als bovengrens 160.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. De provincies Flevoland en Overijssel laten in het laatste kwartaal een stijgende grondprijsontwikkeling zien. In Gelderland is de prijs licht gedaald. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 4 Grondprijsontwikkeling provincies Overijssel, Flevoland en Gelderland
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 4
 

Grondprijsontwikkeling Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. De provincie Utrecht laat in het laatste kwartaal een stijgende grondprijs zien. De grondprijs in Noord-Holland is vrijwel gelijk gebleven ten opzichte van het voorgaande kwartaal, terwijl in Zuid-Holland de grondprijs is gedaald. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 5 Grondprijsontwikkeling provincies Utrecht, Noord-Holland en Zuid-Holland
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 5

Grondprijsontwikkeling Zeeland, Noord-Brabant en Limburg

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. Ieder van de drie provincies laat in het laatste kwartaal een stijgende grondprijsontwikkeling zien. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 6 Grondprijsontwikkeling provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 6
 

Grondmobiliteit

De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – varieert in 2022 van 1,23% in Overijssel en 1,28% in Fryslân, tot 2,34% in Limburg (figuur 7). In vergelijking met 2021 is in vijf provincies de relatieve grondmobiliteit met ongeveer 0,3 procentpunten afgenomen, te weten Fryslân, Overijssel, Gelderland, Zuid-Holland en Noord-Brabant. In Utrecht steeg de grondmobiliteit met 0,5 procentpunten, terwijl in de overige provincies de veranderingen in mobiliteit onder de 0,2 procentpunten bleven.

Deze grafiek toont de relatieve grondmobiliteit -dat is de verhandelde oppervlakte ten opzichte van het totale beschikbare areaal landbouwgrond- per provincie. De x-as toont de 12 provincies. De y-as toont de relatieve grondmobiliteit, de ondergrens is 0%, de bovengrens 3,0%, de stapgrootte is 0,5%. In de provincie Utrecht steeg de mobiliteit in periode 2022-Q1 tot en met 2022-Q4 ten opzichte van de periode 2021-Q1 tot en met 2021-Q4 het meest van 1,9% naar 2,4%. Van de twaalf provincies steeg de mobiliteit in 6 provincies. In de andere zes provincies daalde de mobiliteit. In de overige provincies daalde de mobiliteit in deze periodes. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 7 Relatieve mobiliteit landbouwgrond (%) in 2021 en 2022
Bron: Kadaster en Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 7

Verantwoording

Agrarische grondprijs

De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • koper heeft een landbouwbedrijf
  • grasland, bouwland, snijmais
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen opstallen
  • geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.

Agrarische grondmobiliteit

De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • grasland, bouwland, snijmais, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Over het kwartaalbericht

Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.  

Aanmelden kwartaalbericht per mail

Logo van Wageningen University & Research.Logo van het Kadaster

Deel deze pagina

Terug naar vorige pagina