Kwartaalbericht agrarische grondmarkt 2022-2

Thema: Landbouwgronden in buitenlands eigendom

Landbouwgrond neemt een speciale plek in onze maatschappij in. De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties benadrukt dat landbouwgrond van cruciaal belang is "voor de verwezenlijking van mensenrechten, voedselzekerheid, uitroeiing van armoede, duurzaam inkomen, sociale stabiliteit, [...] plattelandsontwikkeling en sociale en economische groei”. 

Buitenlandse eigenaren landbouwgrond in beeld

In 2017 heeft de Tweede Kamer de regering gevraagd om de voor voedselvoorziening essentiële landbouwgronden in kaart te brengen en te rapporteren over de noodzaak om deze toe te voegen aan de lijst van vitale infrastructuur. Volgens de minister is het belangrijk om de Nederlandse landbouwgrond te behouden voor Nederlandse boeren. We onderzochten samen Wageningen Economic Research het buitenlandse eigendom van Nederlandse landbouwgrond. 
De samenvatting van dit onderzoek vindt u in de themabijlage.

Lees de themabijlage

Kwartaalbericht 2e kwartaal van 2022

Landelijk overzicht

De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is in het 2e kwartaal van 2022 uitgekomen op € 69.000 per ha (figuur 1). Dat is 3,6% lager dan in het 1e kwartaal van 2022 (€ 71.600 per ha), en vrijwel gelijk aan de gemiddelde grondprijs over heel 2021 van € 69.400 per ha.

Prijzen van bouwland en grasland

De gemiddelde prijs van bouwland daalde in het 2e kwartaal van 2022 met 4,3% naar € 78.400 per ha (figuur 1). Dat is bijna gelijk aan de gemiddelde prijs over heel 2021 (€ 78.500 per ha).
De gemiddelde prijs van grasland is in het 2e kwartaal van 2022 met 1,7% gedaald tot € 63.600 per ha (figuur 1). Dat is ongeveer gelijk aan de gemiddelde prijs van grasland over heel 2021 (€ 63.200 per ha).
De gemiddelde prijs van snijmaisland is in het 2e kwartaal van 2022 met 2,9% gestegen tot € 73.500 per ha. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar is wel onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.

Deze grafiek toont de agrarische grondprijzen van grasland, bouwland en grasland, bouwland en snijmais samen- voor 2022-Q2. De x-as toont de meest recente 12 kwartalen. De y-as toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en de stapgrootte 10.000 hectare. Bouwland ligt in 2022-Q2 op 78.400 euro per hectare, grasland op 63.600 euro per hectare en het totale gemiddelde op 69.000 euro per hectare. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 1 Prijs (euro/ha) onverpachte agrarische grond naar grondgebruik
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 1

Grondmobiliteit

In het 2e kwartaal van 2022 is 7.100 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2), ruim 800 ha (10%) minder dan in hetzelfde kwartaal van 2021. Gemeten over de laatste vier kwartalen (2021Q3 tot en met 2022Q2) is in totaal 30.500 ha grond in andere handen overgegaan. Dat is 4.000 ha (12%) minder dan in dezelfde periode een jaar eerder (2020Q3-2021Q2).
De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de vier laatste kwartalen bedroeg 1,69%, tegen 1,91% in dezelfde periode het jaar daarvoor.

Deze grafiek toont de grondmobiliteit - de verhandelde oppervlakte - voor 2022-Q2 in geheel Nederland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont toont de grondmobiliteit, de ondergrens is 2.000 hectare, de bovengrens 14.000 hectare en de stapgrootte 2.000 hectare. Het vierde kwartaal geeft telkens de hoogste mobiliteit. Het derde kwartaal de laagste. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.
Figuur 2 Grondmobiliteit (ha) agrarische grond per kwartaal
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 2

Provinciaal overzicht

Grondprijzen

In kaart 1 zijn de provinciale agrarische grondprijzen in het meest recente kwartaal opgenomen; figuren 3 tot en met 6 geven de ontwikkeling van de prijzen in de afgelopen twaalf kwartalen weer. De prijzen zijn berekend als het voortschrijdend gemiddelde over vier kwartalen.
De gemiddelde agrarische grondprijs loopt in het 2e kwartaal van 2022 uiteen van € 53.300 in Fryslân tot € 142.700 per ha in Flevoland (kaart 1). In de overige provincies varieert de grondprijs in het 2e kwartaal van 2022 tussen € 65.000 (Utrecht) en € 82.900 per ha (Noord-Holland).

Kaart 1 Grondprijzen per provincie in 2022-Q2
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van kaart 1

  • In de 3 noordelijke provincies (figuur 3) loopt de ontwikkeling van de gemiddelde agrarische grondprijs in het 2e kwartaal van 2022 uiteen van een lichte daling in Groningen (ruim 1%) tot een stijging van 4% in Drenthe; in Fryslân is de grondprijs nagenoeg gelijk gebleven. 
  • In de provincies Gelderland en Overijssel steeg de gemiddelde agrarische grondprijs in het 2e kwartaal van 2022 met 1 à 2%, terwijl die in Flevoland met ruim 6% toenam (figuur 4).
  • In de provincie Noord-Holland is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 2e kwartaal van 2022 met ruim 7% toegenomen; in Utrecht steeg de grondprijs licht (ruim 1%) en in Zuid-Holland is de grondprijs vrijwel niet veranderd (figuur 5).
  • In de provincies Noord-Brabant en Limburg is de gemiddelde agrarische grondprijs in het 2e kwartaal van 2022 met 1 à 2% gestegen, terwijl de grondprijs in Zeeland gelijk bleef (figuur 6).

Grondprijsontwikkeling Drenthe, Fryslân en Groningen

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. De provincie Groningen laat een lichte daling van degemiddelde grondprijs zien. In Friesland blijft de gemiddelde grondprijs nagenoeg gelijk en Drenthe is iets gestegen. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 062150374.

Figuur 3 Grondprijsontwikkeling provincies Drenthe, Fryslân en Groningen
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 3

Grondprijsontwikkeling Flevoland, Gelderland en Overijssel

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont toont de grondprijs, met als ondergrens 50.000 euro per hectare en als bovengrens 150.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. Alle drie de provincies laten in het laatste kwartaal een stijgende grondprijsontwikkeling zien. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 4 Grondprijsontwikkeling provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 4
 

Grondprijsontwikkeling Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. De provincie Zuid-Holland laat in het laatste kwartaal een gelijkblijvende grondprijs zien. De grondprijzen in Utrecht, maar vooral in Noord-Holland is gestegen. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 5 Grondprijsontwikkeling provincies Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 5

Grondprijsontwikkeling Limburg, Noord-Brabant en Zeeland

Deze grafiek toont de grondprijsontwikkeling voor de provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland. De x-as toont de 12 meest recente kwartalen. De y-as toont toont de grondprijs, met als ondergrens 40.000 euro per hectare en als bovengrens 90.000 euro per hectare en stapgrootte van 10.000 euro per hectare. De provincies Noord-Brabant en Limburg laten in het laatste kwartaal een stijgende grondprijsontwikkeling zien. In de Provincie Zeeland is het gemiddelde nagenoeg gelijk gebleven. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen? Neem dan contact op met onze expert Landelijk gebied Paul Peter Kuiper via 0621503747.

Figuur 6 Grondprijsontwikkeling provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 6
 

Grondmobiliteit

De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de 4 laatste kwartalen (2021Q3-2022Q2) varieert van 0,97% in Flevoland tot 2,23% in Noord-Brabant (figuur 7). In vergelijking met een jaar eerder (2020Q3-2021Q2) is in zeven provincies de relatieve grondmobiliteit in meer of mindere mate afgenomen: van 0,2 procentpunten in Overijssel tot 0,9 procentpunten in Utrecht. In Noord-Holland, Zuid-Holland, Groningen, Drenthe en Zeeland is de relatieve mobiliteit niet of heel licht gestegen, met een maximum van 0,2 procentpunten in Zeeland.

Figuur 7 Relatieve mobiliteit agrarische grond (%) in 2022-Q2
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 7

Verantwoording

Agrarische grondprijs

De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • koper heeft een landbouwbedrijf
  • grasland, bouwland, snijmais
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen opstallen
  • geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.

Agrarische grondmobiliteit

De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • grasland, bouwland, snijmais, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Over het kwartaalbericht

Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.  

Aanmelden kwartaalbericht per mail

Logo van Wageningen University & Research.Logo van het Kadaster

Deel deze pagina

Terug naar vorige pagina