Kwartaalbericht agrarische grondmarkt 2022-1
Landelijk overzicht
De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is in het 1e kwartaal van 2022 uitgekomen op € 71.600 per ha (figuur 1). Dat is 1% lager dan in het 4e kwartaal van 2021 (€ 72.300 per ha), maar 3,2% hoger dan de gemiddelde grondprijs over heel 2021 van € 69.400 per ha.
Prijzen van bouwland en grasland
De gemiddelde prijs van bouwland steeg in het 1e kwartaal van 2022 met 1,1% naar € 81.900 per ha (figuur 1). Dat is 4,3% boven de gemiddelde prijs over heel 2021 van € 78.500 per ha.
De gemiddelde prijs van grasland is in het 1e kwartaal van 2022 met 2,7% gedaald tot € 64.700 per ha (figuur 1). Dat is 2,4% meer dan de gemiddelde prijs van grasland over heel 2021 van € 63.200 per ha.
De gemiddelde prijs van snijmaisland is in het 1e kwartaal van 20202 met 6,6% gestegen tot € 71.400 per ha. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar is wel onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.
Figuur 1 Prijs (euro/ha) onverpachte agrarische grond naar grondgebruik
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 1
Grondmobiliteit
In het 1e kwartaal van 2022 is 8.300 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2), bijna 1.500 ha (15%) minder dan in hetzelfde kwartaal van 2021. Gemeten over de laatste vier kwartalen (2021Q2 tot en met 2022Q1) is in totaal 32.500 ha grond in andere handen overgegaan. Dat is bijna 4.600 ha (12%) minder dan in dezelfde periode een jaar eerder (2020Q2-2021Q1).
De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de vier laatste kwartalen bedroeg 1,80%, tegen 2,05% in dezelfde periode het jaar daarvoor.
Figuur 2 Grondmobiliteit (ha) agrarische grond per kwartaal
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 2
Provinciaal overzicht
Grondprijzen
In kaart 1 zijn de provinciale agrarische grondprijzen in het meest recente kwartaal opgenomen; figuren 3 tot en met 6 geven de ontwikkeling van de prijzen in de afgelopen twaalf kwartalen weer. De prijzen zijn berekend als het voortschrijdend gemiddelde over vier kwartalen.
De gemiddelde agrarische grondprijs loopt in het 1e kwartaal van 2022 uiteen van € 53.000 in Fryslân tot € 134.200 per ha in Flevoland (kaart 1). In de overige provincies varieert de grondprijs in het 1e kwartaal van 2022 tussen € 64.100 (Utrecht) en € 79.600 per ha (Zeeland).
Kaart 1 Grondprijzen per provincie in 2022-Q1
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van kaart 1
In alle drie de noordelijke provincies (figuur 3) is de grondprijs in het laatste kwartaal gestegen, van 3 à 4% in Fryslân en Drenthe tot 15% in Groningen. In Gelderland en Overijssel bleef de grondprijs gelijk, terwijl die in Flevoland licht steeg (2%; figuur 4). Ook in de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland is de grondprijs in het laatste kwartaal niet veranderd, maar die in Utrecht steeg met 3% (figuur 5). Ook in alle drie zuidelijke provincies (figuur 6) is de grondprijs in het laatste kwartaal opgelopen, van 2 à 3% in Limburg en Noord-Brabant tot bijna 8% in Zeeland.
Grondprijsontwikkeling Drenthe, Fryslân en Groningen
Figuur 3 Grondprijsontwikkeling provincies Drenthe, Fryslân en Groningen
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 3
Grondprijsontwikkeling Flevoland, Gelderland en Overijssel
Figuur 4 Grondprijsontwikkeling provincies Flevoland, Gelderland en Overijssel
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 4
Grondprijsontwikkeling Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland
Figuur 5 Grondprijsontwikkeling provincies Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 5
Grondprijsontwikkeling Limburg, Noord-Brabant en Zeeland
Figuur 6 Grondprijsontwikkeling provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 6
Grondmobiliteit
De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de vier laatste kwartalen (2021Q2-2022Q1) varieert van 1,24% in Flevoland tot 2,50% in Zuid-Holland (figuur 7). In vergelijking met een jaar eerder (2020Q2-2021Q1) is in de meeste provincies de grondmobiliteit in meer of mindere mate afgenomen. In Drenthe, Zuid-Holland en Zeeland is de grondmobiliteit gestegen. In de laatste provincie blijft die met 1,44% nog wel ruim onder het landelijk gemiddelde (1,80%).
Figuur 7 Relatieve mobiliteit agrarische grond (%) in 2022-Q1
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 7
Verantwoording
Nieuwe berekeningsmethode vanaf 1e kwartaal 2022
Vanaf het eerste kwartaal van 2022 hebben wij de methodiek van grondprijsberekening met terugwerkende kracht (van 2012 tot heden) verbeterd. We hanteren een aangepaste berekeningswijze. De transacties met extreem hoge of lage grondprijzen zijn volgens een aangepaste berekeningswijze afgetopt. Daardoor sluiten de prijzen op provinciaal niveau beter aan op de markt. De nieuwe methode zorgt ook dat eerder gepubliceerde grondprijzen iets kunnen veranderen.
- U leest meer over de aangepaste berekeningswijze in de themabijlage. ‘Aanpassing aftoppingsmethode agrarische grondprijsberekening’.
Agrarische grondprijs
De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:
- koper heeft een landbouwbedrijf
- grasland, bouwland, snijmais
- soort overdracht is koop-verkoop
- zakelijk recht is volle eigendom
- geen opstallen
- geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
- geen familierelatie
- oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
- de koopsom is groter dan € 1,-
Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.
Agrarische grondmobiliteit
De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:
- grasland, bouwland, snijmais, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
- soort overdracht is koop-verkoop
- zakelijk recht is volle eigendom
- geen familierelatie
- oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
- de koopsom is groter dan € 1,-
Over het kwartaalbericht
Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.
- Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkeling van de agrarische grondmarkt? Lees eerdere berichten en meld u aan op de pagina Kwartaalberichten agrarische grondmarkt.