Kwartaalbericht agrarische grondmarkt, 2021 - 4e kwartaal

Landelijk overzicht

De gemiddelde agrarische grondprijs in Nederland is in het 4e kwartaal van 2021 met 4,3% gestegen ten opzichte van het 3e kwartaal: van € 67.100 naar € 70.000 per ha (figuur 1). Over heel 2021 is de grondprijs uitgekomen op € 67.100, 5,5% hoger dan in 2020 (€ 63.600 per ha).

Prijzen van bouwland en grasland

De gemiddelde prijs van bouwland steeg in het 4e kwartaal met 2% naar € 77.000 per ha (figuur 1). Over heel 2021 ligt de gemiddelde grondprijs van bouwland op € 74.400 per ha, 3,6% boven de prijs in 2020 (€ 71.800 per ha).
De gemiddelde prijs van grasland nam in het 4e kwartaal met 8% toe tot € 64.800 per ha (figuur 1). Over heel 2021 noteert grasland een gemiddelde prijs van € 62.000 per ha, 6,2% meer dan in 2020 (€ 58.400 per ha).

De gemiddelde prijs van snijmaisland is in het 4e kwartaal met € 67.500 gelijk aan het voorgaande kwartaal. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar is wel onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.

Figuur 1 Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2019Q1-2021Q4 (per kwartaal).

Figuur 1 Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2019Q1-2021Q4 (per kwartaal).
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Open toegankelijk ods-document met data van Figuur 1.

Grondmobiliteit

In het 4e kwartaal van 2021 is 9.900 ha landbouwgrond verhandeld, 1.000 ha (9%) minder dan in hetzelfde kwartaal van 2020 (figuur 2). In heel 2021 is 30.900 ha grond verhandeld. Dat is iets minder (1,6%) dan in 2020, toen 31.400 ha werd overgedragen.
De relatieve grondmobiliteit – de verhandelde oppervlakte afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – kwam in 2021 uit op 1,71% tegen 1,74% in 2020.

Figuur 2 Mobiliteit agrarische grond (ha) naar landsdeel, 2019Q1-2021Q4 (per kwartaal)
Figuur 2 Mobiliteit agrarische grond (ha) naar landsdeel, 2019Q1-2021Q4 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Open toegankelijk ods-document met data van Figuur 2.

Overzicht Landsdelen

Aan de hand van 4 landsdelen wordt een indruk gegeven van de regionale verscheidenheid op de agrarische grondmarkt. Deze landsdelen zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden (zie verantwoording). Landsdeel Zuid kent de hoogste gemiddelde grondprijs (zie figuur 3): in 2021 ligt deze 13% boven het Nederlandse gemiddelde. Landbouwgrond in landsdeel Noord is over het algemeen het laagst geprijsd; over heel 2021 ligt deze prijs 12% onder het landelijk gemiddelde.

Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel, 2019Q1-2021Q4 (per kwartaal).
Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel, 2019Q1-2021Q4 (per kwartaal).
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Open toegankelijk ods-document met data van Figuur 3.

 

Kaart 1 Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 4e kwartaal 2021.
Kaart 1 Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 4e kwartaal 2021.
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
Open toegankelijk ods-document met data van Kaart 1.

Landsdeel Noord

De gemiddelde agrarische grondprijs in landsdeel Noord steeg in het 4e kwartaal van 2021 met 18% ten opzichte van het 3e kwartaal: van € 52.100 tot € 61.700 per ha (figuur 3 en kaart 1). Over heel 2021 komt de gemiddelde prijs uit op € 59.100 euro per ha; bijna 5% hoger dan in 2020 (€ 56.500 euro per ha).
De grondmobiliteit is in landsdeel Noord met ruim 2% gestegen (figuur 2): van 8.200 ha in 2020 tot 8.400 ha in 2021. De relatieve grondmobiliteit nam toe van 1,4% naar 1,5%.

Landsdeel Oost

In landsdeel Oost daalde de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal met bijna 2% ten opzichte van het 3e kwartaal: van € 74.400 tot € 73.100 per ha (figuur 3 en kaart 1). Over het gehele jaar 2021 is de gemiddelde grondprijs in Oost uitgekomen op € 69.400 per ha, 9% boven de grondprijs in 2020 (€ 63.700 per ha).
Het verhandeld areaal landbouwgrond is in landsdeel Oost met bijna 7% afgenomen (figuur 2): van 9.200 ha in 2020 tot 8.600 ha in 2021. De relatieve grondmobiliteit daalde licht van 1,7% naar 1,6%.

Landsdeel West

In landsdeel West steeg de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal met 8% ten opzichte van het 3e kwartaal: van € 66.300 naar € 71.800 per ha (figuur 3 en kaart 1). Het jaargemiddelde voor 2021 bedraagt € 67.500 per ha, 6% hoger dan in 2020 (€ 63.700 per ha).
De grondmobiliteit is in landsdeel West is met 4.000 ha in 2021 gelijk aan het voorgaande jaar (figuur 2). De relatieve grondmobiliteit bleef hiermee 1,8%.

Landsdeel Zuid

In landsdeel Zuid daalde de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal met 6% ten opzichte van het 3e kwartaal: van € 80.100 naar € 75.300 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over heel 2021 ligt de gemiddelde grondprijs op € 75.600 per ha, ruim 4% hoger dan in 2020 (€ 72.400 per ha).
De grondmobiliteit is in landsdeel Zuid met 9.900 ha in 2021 gelijk aan het voorgaande jaar (figuur 2). De relatieve grondmobiliteit bleef ongewijzigd op 2,0%.

Verantwoording

Agrarische grondprijs

De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • koper heeft een landbouwbedrijf
  • grasland, bouwland, snijmais
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen opstallen
  • geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.

Agrarische grondmobiliteit

De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

  • grasland, bouwland, snijmais, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
  • soort overdracht is koop-verkoop
  • zakelijk recht is volle eigendom
  • geen familierelatie
  • oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
  • de koopsom is groter dan € 1,-

Landsdelen

De 4 landsdelen in kaart 1 en figuur 3 zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden:

  • Landsdeel Noord: Bouwhoek en Hogeland, Veenkoloniën en Oldambt en Noordelijk Weidegebied
  • Landsdeel Oost: Oostelijk Veehouderijgebied, Centraal Veehouderijgebied, IJsselmeerpolders en Rivierengebied
  • Landsdeel West: Westelijk Holland, Waterland en Droogmakerijen, Hollands/Utrechts Weidegebied
  • Landsdeel Zuid: Zuidwestelijk Akkerbouwgebied, Zuidwest-Brabant, Zuidelijk Veehouderijgebied en Zuid-Limburg

Over het kwartaalbericht

Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.  

Logo van Wageningen University & Research.Logo van het Kadaster