Kwartaalbericht agrarische grondmarkt, 2020 - 4e kwartaal

De gemiddelde prijs van snijmaisland is het 4e kwartaal uitgekomen op € 63.300 per ha, nagenoeg gelijk aan de prijs in het voorafgaande kwartaal. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar is wel onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.

Figuur 1 Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2018Q1-2020Q4 (per kwartaal).
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Grondmobiliteit

In het 4e kwartaal werd 10.900 ha landbouwgrond verhandeld, 1.500 ha (16%) meer dan in hetzelfde kwartaal van 2019. In heel 2020 is 31.400 ha grond verhandeld. Dat is meer dan in 2019, toen 29.400 ha is overgedragen, maar minder dan in 2018 én 2017 (respectievelijk 35.600 ha en 34.400 ha).
De relatieve grondmobiliteit – de verhandelde oppervlakte afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – kwam in 2020 uit op 1,74% tegen 1,62% in 2019.

Figuur 2 Mobiliteit agrarische grond (ha) naar landsdeel, 2018Q1-2020Q4 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Overzicht Landsdelen

Aan de hand van 4 landsdelen wordt een indruk gegeven van de regionale verscheidenheid op de agrarische grondmarkt. Deze landsdelen zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden (zie verantwoording). Landsdeel Zuid kent de hoogste gemiddelde grondprijs (zie figuur 3); in 2020 lag deze 14% boven het Nederlandse gemiddelde. Landbouwgrond in landsdeel Noord is over het algemeen het laagst geprijsd; over heel 2020 lag deze 11% onder het landelijk gemiddelde.

 

Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel, 2018Q1-2020Q4 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

 
 

Kaart 1 Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 4e kwartaal 2020
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Landsdeel Noord

De gemiddelde agrarische grondprijs in landsdeel Noord steeg in het 4e kwartaal met 7%: van € 52.100 in het 3e kwartaal tot € 55.900 per ha (figuur 3 en kaart 1). Over heel 2020 komt de gemiddelde prijs uit op € 56.500 euro per ha; ruim 3% hoger dan in 2019 (€ 54.600 euro per ha).
De grondmobiliteit is in landsdeel Noord met 12% gestegen (figuur 2): van 7.300 ha in 2019 tot 8.200 ha in 2020. De relatieve grondmobiliteit nam toe van 1,3% naar 1,4%.

Landsdeel Oost

In landsdeel Oost steeg de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal met bijna 4%: van € 62.000 (3e kwartaal) tot € 64.300 per ha (figuur 3 en kaart 1). Over het gehele jaar 2020 is de gemiddelde grondprijs in Oost uitgekomen op € 63.700 per ha, vrijwel gelijk aan de prijs in 2019 (€ 63.400 per ha).
Het verhandeld areaal landbouwgrond is in landsdeel Oost nam ruim 2% toe (figuur 2): van 9.000 ha in 2019 tot 9.200 ha in 2020. De relatieve grondmobiliteit is gestegen van 1,6% tot 1,7%.

Landsdeel West

In landsdeel West steeg de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal met 20%: van € 57.000 (3e kwartaal) tot € 68.600 per ha (figuur 3 en kaart 1). Het jaargemiddelde voor 2020 bedraagt € 63.700 per ha, 11% hoger dan in 2019 (€ 57.200 per ha).
De grondmobiliteit is in landsdeel West met 11% toegenomen (figuur 2): van 3.600 ha in 2019 tot 4.000 ha in 2020. De relatieve grondmobiliteit is gestegen van 1,7% naar 1,8%.

Landsdeel Zuid

In landsdeel Zuid nam de gemiddelde agrarische grondprijs in het 4e kwartaal met bijna 4% toe: van € 70.000 (3e kwartaal) tot € 72.600 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over heel 2020 ligt de gemiddelde grondprijs op € 72.400 per ha, bijna 2% hoger dan in 2019 (€ 71.100 per ha).
Het verhandeld areaal landbouwgrond in landsdeel Zuid steeg 4% (figuur 2): van 9.500 ha in 2019 tot 9.900 ha in 2020. De relatieve grondmobiliteit is in 2020 uitgekomen op 2,0%, evenveel als in 2019.

Verantwoording

Agrarische grondprijs

De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

• koper heeft een landbouwbedrijf
• grasland, bouwland, snijmais
• soort overdracht is koop-verkoop
• zakelijk recht is volle eigendom
• geen opstallen
• geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
• geen familierelatie
• oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
• de koopsom is groter dan € 1,-

Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.

Agrarische grondmobiliteit

De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

• grasland, bouwland, snijmais, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
• soort overdracht is koop-verkoop
• zakelijk recht is volle eigendom
• geen familierelatie
• oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
• de koopsom is groter dan € 1,-

Landsdelen

De 4 landsdelen in kaart 1 en figuur 3 zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden:

• Landsdeel Noord: Bouwhoek en Hogeland, Veenkoloniën en Oldambt en Noordelijk Weidegebied
• Landsdeel Oost: Oostelijk Veehouderijgebied, Centraal Veehouderijgebied, IJsselmeerpolders en Rivierengebied
• Landsdeel West: Westelijk Holland, Waterland en Droogmakerijen, Hollands/Utrechts Weidegebied
• Landsdeel Zuid: Zuidwestelijk Akkerbouwgebied, Zuidwest-Brabant, Zuidelijk Veehouderijgebied en Zuid-Limburg

Over het kwartaalbericht

Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.  

Meer kwartaalberichten en contactgegevens vindt u op de pagina Kwartaalberichten agrarische grondmarkt.