Kwartaalbericht agrarische grondmarkt, 2020 - 3e kwartaal

De gemiddelde prijs van snijmaisland daalde in het 3e kwartaal van 2020 met bijna 3% tot € 63.600 per ha. De prijs van dit grondgebruik is niet afzonderlijk in figuur 1 opgenomen, maar is wel onderdeel van het totaalcijfer van landbouwgrond.

  
Figuur 1 Prijs (€/ha) onverpacht gras- en bouwland en totaal (gras-, bouw- en maisland samen), 2017Q4-2020Q3 (per kwartaal).
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Grondmobiliteit

In het 3e kwartaal van 2020 is 4.700 ha landbouwgrond verhandeld, 100 ha (2%) meer dan in hetzelfde kwartaal van 2019. Gemeten over de laatste 4 kwartalen (2019Q4 tot en met 2020Q3) is in totaal 29.900 ha grond in andere handen overgegaan, 4,5% minder dan de 31.300 ha in dezelfde periode een jaar eerder (2018Q4-2019Q3).

De relatieve grondmobiliteit – het verhandeld areaal afgezet tegen het totaal areaal landbouwgrond – over de 4 laatste kwartalen bedroeg 1,65%, tegen 1,73% in dezelfde periode het jaar daarvoor.

Figuur 2 Mobiliteit agrarische grond (ha) naar landsdeel, 2017Q4-2020Q3 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Overzicht Landsdelen

Aan de hand van vier landsdelen wordt een indruk gegeven van de regionale verscheidenheid op de agrarische grondmarkt. Deze landsdelen zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden (zie verantwoording). Landsdeel Zuid kent de hoogste gemiddelde grondprijs (zie figuur 3); in 2019 lag deze 15% boven het Nederlandse gemiddelde. Landbouwgrond in landsdeel Noord is over het algemeen het laagst geprijsd; over heel 2019 lag deze 12% onder het landelijk gemiddelde.
 

 
Figuur 3 Prijs (€/ha) onverpacht agrarische grond (gras-, bouw- en maisland samen) naar landsdeel, 2017Q4-2020Q3 (per kwartaal)
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.
 
 
 

Kaart 1 Agrarische grondprijs (€/ha) en mobiliteit (ha) per landsdeel vergeleken met het totale areaal cultuurgrond, 3e kwartaal 2020
Bron: Kadaster/RVO.nl/Wageningen Economic Research.

Landsdeel Noord

De gemiddelde agrarische grondprijs in landsdeel Noord daalde in het 3e kwartaal van 2020 vrij sterk (10%): van € 57.900 in het 2e kwartaal van 2020 tot € 52.100 per ha (figuur 3 en kaart 1). Over heel 2019 kwam de gemiddelde prijs uit op € 54.600 euro per ha.
In de laatste 4 kwartalen (2019Q4-2020Q3) is in landsdeel Noord 7.850 ha landbouwgrond verhandeld (figuur 2). Dat is 140 ha (circa 2%) meer dan in dezelfde periode een jaar daarvoor (2018Q4-2019Q3). De relatieve grondmobiliteit over de laatste 4 kwartalen bedroeg 1,4%.

Landsdeel Oost

In landsdeel Oost steeg de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2020 licht (bijna 2%): van € 61.000 (2e kwartaal 2020) tot € 62.000 per ha (figuur 3 en kaart 1). Over het gehele jaar 2019 lag de gemiddelde grondprijs in Oost op € 63.400 per ha.
Het verhandeld areaal landbouwgrond is in landsdeel Oost met bijna 5% toegenomen (figuur 2): van 8.610 ha in de periode 2018Q4-2019Q3 tot 9.000 ha over de laatste 4 kwartalen (2019Q4-2020Q3). De relatieve grondmobiliteit over de laatste 4 kwartalen was 1,7%.

Landsdeel West

In landsdeel West daalde de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2020 met 3%: van € 58.700 (2e kwartaal 2020) tot € 57.000 per ha (figuur 3 en kaart 1). Het jaargemiddelde voor 2019 bedroeg € 57.200 per ha.
De grondmobiliteit in landsdeel West nam met ruim 3% af (figuur 2): van 3.870 ha in de periode 2018Q4-2019Q3 naar 3.740 ha over de laatste 4 kwartalen (2019Q4-2020Q3). De relatieve grondmobiliteit over de laatste 4 kwartalen bedroeg 1,7%.

Landsdeel Zuid

In landsdeel Zuid daalde de gemiddelde agrarische grondprijs in het 3e kwartaal van 2020 met bijna 3%: van € 71.900 (2e kwartaal 2020) tot € 70.000 per ha (kaart 1 en figuur 3). Over heel 2019 lag de gemiddelde grondprijs op € 71.100 per ha.
Het verhandeld areaal landbouwgrond is in landsdeel Zuid met 16% gedaald (figuur 2): van 11.100 ha in de periode 2018Q4-2019Q3 naar 9.300 ha over de laatste 4 kwartalen (2019Q4-2020Q3). De relatieve grondmobiliteit over de laatste 4 kwartalen is uitgekomen op 1,9%, tegen 2,3% in dezelfde periode het jaar daarvoor.

Verantwoording

Agrarische grondprijs

De agrarische grondprijs is de prijs van vrij beschikbare landbouwgrond gekocht door agrariërs. Aan de basis van de berekening van de grondprijs staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondprijs zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

• koper heeft een landbouwbedrijf
• grasland, bouwland, snijmais
• soort overdracht is koop-verkoop
• zakelijk recht is volle eigendom
• geen opstallen
• geen reguliere pachtovereenkomst of erfpacht
• geen familierelatie
• oppervlak perceel groter dan 0,25 ha
• de koopsom is groter dan € 1,-

Verhandelde percelen met extreem hoge en lage prijzen zijn volgens een statistische methodiek uitgesloten.

Agrarische grondmobiliteit

De agrarische grondmobiliteit – het verhandelde areaal landbouwgrond – geeft aan hoeveel agrarische grond is verhandeld op de vrije markt. Aan de basis van de berekening van de grondmobiliteit staan de transacties in het eigendomsregister van het Kadaster, aangevuld met informatie over de agrarische sector. Voor het bepalen van de agrarische grondmobiliteit zijn de verhandelde percelen op de volgende kenmerken geselecteerd:

• grasland, bouwland, snijmais, bollenland, boomkwekerij, fruitteelt en overig tuinland
• soort overdracht is koop-verkoop
• zakelijk recht is volle eigendom
• geen familierelatie
• oppervlak perceel groter dan 0,25 hectare
• de koopsom is groter dan € 1,-

Landsdelen

De vier landsdelen in kaart 1 en figuur 3 zijn opgebouwd uit de 14 groepen van landbouwgebieden:

• Landsdeel Noord: Bouwhoek en Hogeland, Veenkoloniën en Oldambt en Noordelijk Weidegebied
• Landsdeel Oost: Oostelijk Veehouderijgebied, Centraal Veehouderijgebied, IJsselmeerpolders en Rivierengebied
• Landsdeel West: Westelijk Holland, Waterland en Droogmakerijen, Hollands/Utrechts Weidegebied
• Landsdeel Zuid: Zuidwestelijk Akkerbouwgebied, Zuidwest-Brabant, Zuidelijk Veehouderijgebied en Zuid-Limburg

Over het kwartaalbericht

Dit kwartaalbericht is een samenwerking van Wageningen Economic Research en het Kadaster.  

Meer kwartaalberichten en contactgegevens vindt u op de pagina Kwartaalberichten agrarische grondmarkt.