Hypotheekmarkt 1e halfjaar 2024: meer lenen bij slecht energielabel
Hoeveel hypotheken werden afgesloten? Werd er meer of minder geleend ten opzichte van de koopsom? In dit bericht leest u de laatste stand van zaken over de hypotheekmarkt.
De top 3 belangrijkste conclusies
- In het 1e halfjaar van 2024 bleef het aantal nieuw afgesloten hypotheken, de gemiddelde hypotheeksom en het aantal over- en bijsluitingen op hetzelfde niveau als in het halfjaar daarvoor.
- Vergeleken met een jaar geleden werd er gemiddeld meer geleend ten opzichte van de koopsom. Dat was vooral zo bij hypotheken voor duurdere woningen boven de grens van de Nationale Hypotheekgarantie (NHG). De NHG grens is € 435.000 in 2024.
- Het percentage van de lening in vergelijking met de koopsom (loan-to-value) was bij woningen met een slecht energielabel vaak meer dan 110%.
Aantal nieuwe hypotheken bleef gelijk
- In het 1e halfjaar van 2024 werden bijna 170.000 hypotheken afgesloten.
- Het aantal nieuwe hypotheken was vergelijkbaar met die in het halfjaar ervoor, op een daling van 1% na. In vergelijking met het 1e halfjaar in 2023 nam het wel toe met 12%.
- Vergeleken met de periode 2020 tot 2022 was het aantal afgesloten hypotheken in het 1e halfjaar van 2024 nog altijd laag.
Figuur 1. Ontwikkeling van het aantal hypotheken
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 1
Ook totale hypotheeksom bleef gelijk
- De totale hypotheeksom over het 1e halfjaar van 2024 kwam uit op € 59,4 miljard. Dit is vergelijkbaar met voorafgaande halfjaar. Het gaat hier om alle hypotheekbedragen bij elkaar opgeteld.
- Vergeleken met een jaar eerder steeg de totale hypotheeksom met 22%. In vergelijking met 2021 en 2022 was er sprake van een daling.
- De ontwikkeling van de hypotheeksom lijkt veel op die van het aantal afgesloten hypotheken.
Figuur 2. Ontwikkeling van de totale hypotheeksom
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 2
Aantal over- en bijsluitingen bleef op een zeer laag niveau
- Het aantal afgesloten hypotheken voor de aankoop van een woning was in het 1e halfjaar van 2024 ongeveer hetzelfde als het voorafgaande halfjaar, namelijk 146.000.
- Het aantal over- en bijsluitingen was het laagst sinds het begin van onze metingen. Het waren er 24.000. Dat is 5% minder dan in het voorafgaande halfjaar.
- De hypotheekrente was gemiddeld 4%. Dat is bijna 2 keer zo hoog als 2 jaar geleden. Door de hogere rente was vooral het oversluiten van hypotheken minder populair.
Figuur 3. Ontwikkeling van het aantal hypotheken voor woningaankoop en over- en bijsluitingen
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 3
Gemiddelde hypotheeksom voor woningaankopen steeg licht
- De gemiddelde hypotheeksom voor de aankoop van een woning steeg in het 1e halfjaar van 2024 naar € 449.000. Dat is 3,6% hoger dan in het voorafgaande halfjaar en 7,3% hoger dan een jaar geleden.
- Voor een over- of bijsluiting kwam de gemiddelde hypotheeksom uit op € 256.000. Dat is maar iets lager dan in het voorafgaande halfjaar, maar bijna 17% hoger dan een jaar geleden.
- De gemiddelde hypotheeksom voor de aankoop van een woning steeg net zoals de woningprijzen. De hypotheeksom voor over- en bijsluitingen daalde naar het gemiddelde niveau in de periode 2019-2024.
Figuur 4. Ontwikkeling van de gemiddelde hypotheeksom voor woningaankoop en over- en bijsluitingen
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 4
De gemiddelde LTV nam toe van 86,8% naar 87,8%
- De gemiddelde loan-to-value (LTV) steeg naar 87,8%. In het voorafgaande halfjaar was dit nog 86,8%. Loan-to-value is hier de hoogte van de geldlening als percentage van de koopsom.
- De laagst gemeten LTV sinds 2019 is 85,5%. Dit was vlak voor de daling van de gemiddelde woningprijs in 2023.
- De gemiddelde LTV daalde tussen het 1e halfjaar 2019 en het 2e halfjaar van 2022 van 92% naar 85,5%. Daarna werd er weer steeds meer geleend ten opzichte van de koopsom.
Figuur 5. Ontwikkeling van de gemiddelde LTV
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 5
Vooral voor duurdere woningen flink meer geleend
- De LTV voor het aankopen van duurdere woningen boven de NHG-grens kwam uit op 82,9%. Dit was 81,6% in het voorafgaande halfjaar. De NHG-grens in 2024 is € 435.000. Het was voor het eerst sinds 2020 dat de loan-to-value (LTV) voor deze hypotheken steeg.
- Voor goedkopere woningen met een koopsom tot en met de NHG-grens was de gemiddelde LTV 90,2%. In het halfjaar daarvoor was dit 89,2%.
- De gemiddelde LTV voor hypotheken met een koopsom tot en met de NHG-grens steeg al sinds het eerste halfjaar van 2023.
Figuur 6. Ontwikkeling van de gemiddelde LTV van hypotheken voor woningaankopen boven en onder de NHG-grens
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 6
Meer geleend voor woningen met een slecht energielabel
- Gemiddeld genomen hadden hypotheken voor de aankoop van een woning met een energielabel F of G in het eerste halfjaar van 2024 een LTV van 92,8%. Hypotheken voor duurzame woningen met energielabel A(++++) of B hadden een gemiddelde LTV van 85,9%.
- Het valt op dat voor de aankoop van woningen met een slecht (F of G) of matig (D of E) energielabel veel vaker een hypotheek werd afgesloten met een LTV hoger dan 110%. Bijna 17% van de nieuwe hypotheken voor woningen met een slecht label had zo’n hoge LTV. Bij duurzame woningen (met label B of beter) was dat nog geen 2,5%.
- Daarnaast nam het aantal hoge LTV’s toe voor hypotheken voor woningen met een slecht energielabel. In het eerste halfjaar van 2023 had nog minder dan 14% van de hypotheken een LTV van 110% of hoger.
Figuur 7. Aandeel hypotheken met een LTV boven de 110% naar energielabel
Bron: Kadaster
Open toegankelijk ods-document met data van figuur 7
Over het kwartaalbericht
- Dit Kadaster Halfjaarbericht hypotheekmarkt is geschreven door Frank Harleman en Joost Zuidberg.
- Bij het vaststellen van de loan-to-value (LTV) gebruiken wij de koopsom als benadering van de marktwaarde. Dit komt doordat het Kadaster geen taxatiewaardes heeft. Geldverstrekkers gebruiken meestal de taxatiewaarde als benadering van de marktwaarde. Als verbouwingskosten worden meegefinancierd in de hypotheek, dan gaat de geldverstrekker uit van de taxatiewaarde na verbouwing. Die waarde ligt vaak hoger dan de koopsom. Dat verklaart het relatief grote aandeel hoge LTV's bij de aankoop van woningen met een slecht energielabel F en G. Want daarbij is de kans groot dat er vaak een verbouwing of verduurzaming volgt op de aankoop.
Meer informatie
- Wilt u meer weten over dit onderzoek of de woningmarkt? Neem dan contact op met onze woningmarktexpert Paul de Vries.
- Meer onderzoeken van het Kadaster over de woningmarkt vindt u op de pagina Onderzoeken.
- Wij publiceren ook ieder kwartaal de belangrijkste cijfers en ontwikkelingen over de woningmarkt. Ga naar de pagina Kwartaalberichten woningmarkt.
- Wilt u overzicht van al onze producten die te maken hebben met gegevens over vastgoed? Ga dan naar Vastgoedinformatie.
- Iedere maand publiceren wij cijfers over onder andere woningverkopen in ons Vastgoed Dashboard. In dit dashboard vindt u grafieken en tabellen voor heel Nederland en per provincie. Ga naar het Vastgoed Dashboard.