4 vragen over beleggingspercelen

Begin dit jaar waren er in de media berichten over mogelijk verdachte praktijken rondom de handel in beleggingspercelen. Het splitsen van percelen voor de verkoop is meestal een normale en legale transactie. Waar ging het hier mis? En wat moet er volgens het Kadaster gebeuren? Onze hoofdbewaarder Ruben Roes beantwoordt 4 vragen over beleggingspercelen.

1. Wat is er gebeurd? 

“Particulieren kochten een stuk landbouwgrond waarvan de verkoper zei dat dit in de toekomst misschien gebruikt kon worden om huizen op te bouwen. Daardoor zou de waarde van het land flink kunnen stijgen. Landbouwgrond kost ongeveer € 7,- per m2. De prijs voor kale bouwgrond kan van € 50,- oplopen tot € 500,- per m2.” 

Alleen de verkopende partijen profiteerden

“Maar in de meeste gevallen blijft de verkochte grond in gebruik als landbouwgrond. En is het niet duidelijk of er ooit woningen gebouwd worden. Dus niemand heeft geprofiteerd van een waardestijging behalve de verkopende partijen.”

2. Wat merkt het Kadaster hiervan?

“We hebben het aantal te meten percelen flink zien oplopen. Uit ons eigen onderzoek blijkt dat de afgelopen 10 jaar ongeveer 700 percelen zijn opgeknipt in 17.000 kleine percelen. Het opknippen van een perceel in kleine stukjes heeft veel nieuwe erfgrenzen tot gevolg. De notaris tekent deze voorlopige grenzen in.” 

Lastig om definitieve grenzen vast te stellen

“Het is moeilijk om de definitieve grenzen vast te stellen. Hiervoor moeten alle nieuwe eigenaren dezelfde nieuwe grenzen aanwijzen. Maar hoe kun je die grenzen zien in een weiland? Waar geen enkele vorm van grensafbakening is? Dit geeft onduidelijkheid en daardoor worden er vaak geen definitieve grenzen vastgesteld.”

Zitten er percelen in de registratie waarvan de grens niet definitief is vastgesteld? Dan is dat voor de rechtszekerheid ongewenst.

Ruben Roes – hoofdbewaarder Kadaster

3. Waarom is het een probleem als er geen definitieve grenzen zijn vastgesteld?

“De bewaarder is verantwoordelijk voor de Basisregistratie Kadaster (BRK). De BRK geeft een zo volledig mogelijk beeld van de situatie zoals deze voor de wet geldt. Zitten er percelen in de registratie waarvan de grens niet definitief vastgesteld kan worden? Dan is dat voor de rechtszekerheid ongewenst. Eigenaren hebben dan een perceel in eigendom waarvan de grens in het terrein nog niet af te bakenen is. Daardoor is er een risico dat deze percelen overlappen met naastliggende percelen waardoor onzekerheid ontstaat wie eigenaar is van het overlappende gedeelte.” 

Onverkoopbare grond 

“Ook kan de grond in de toekomst onverkoopbaar worden. Bijvoorbeeld door toekomstige faillissementen of door overlijden van verkopers of kopers. Dan is al helemaal niet meer te achterhalen wie nu precies de rechthebbenden zijn. Ook vanuit de samenleving gezien is het niet wenselijk dat landbouwgrond in zoveel kleine stukken verdeeld is. Er is al zo weinig grond beschikbaar. En door het grote aantal verschillende eigenaren kopen projectontwikkelaars en gemeenten minder snel een groep kleine percelen.”

4. Wat moet er volgens het Kadaster gebeuren?

“We denken aan 2 oplossingen:

  1. Zorg bij het opknippen van beleggingspercelen dat de grenzen vooraf vastgesteld zijn. Zo weten kopers en verkopers precies wat er gekocht wordt.
  2. Het aanscherpen van de Wet financieel toezicht waardoor er een duidelijke vergunningplicht is voor de handel in beleggingspercelen. Hierdoor moeten handelaren een vergunning aanvragen bij de Autoriteit Financiële Markten. Je kunt dan ook controleren of kopers voldoende weten van de risico’s.”

Terzake

Dit artikel komt uit het Kadastermagazine Terzake van september 2023.